Praktyczne porady dla matek i ojców. Przeczytaj, co powinni wiedzieć rodzice o zdrowiu dziecka.

Słaba płeć

Już u najmłodszych dzieci pediatrzy dostrzegają,

że dziewczynki łagodniej chorują na przeziębienia i inne choroby zakaźne. Nic dziwnego, bo wśród maluchów z zaburzeniami odporności przeważają chłopcy (70%). Ja również rozpoznaję zapalenia oskrzeli cztery razy częściej u chłopców niż u dziewczynek (Nowa Pediatr 2021; 25(3-4): 32-35).

Za te zależności odpowiadają głównie geny i hormony. Jak wiemy, kobiety mają dwa chromosomy X, mężczyźni – X i Y. Z punktu widzenia genetyki to duża różnica. Chromosom X zawiera ok. 900 genów i w każdym z nich może zajść mutacja wywołująca chorobę.

Ponieważ u mężczyzn chromosom X występuje pojedynczo, więc ma tylko jedną wersję danego genu i – inaczej niż u do kobiet – nie ma alternatywnej ochrony w drugiej, identycznej kopii. Mutacje chromosomu X stosunkowo często odpowiadają za choroby. Znamy ich ponad 200. Niektóre z nich są bardzo ciężkie lub nawet śmiertelne.

Znanym przykładem dziedziczenia takiej choroby jest hemofilia, szczególnie dotykająca europejskie rody królewskie. Królowa Wiktoria, będąca nosicielką wadliwego genu, przekazała go swoim potomkom i choroba rozpowszechniła się wśród przedstawicieli wielu rodzin panujących.

U każdego geny wpływają na produkcję hormonów. Oczywiście PŁEĆ MA ZNACZENIE. Uważa się, że to z powodu testosteronu panowie chorują częściej i ciężej na wszelkie infekcje. Dotyczy to również COVID-19. Mężczyźni okazali się bardziej podatni na zakażenie tym koronawirusem i ryzyko cięższych powikłań, a nawet śmierci. Niemal we wszystkich grupach wiekowych współczynnik umieralności na 100 tysięcy osób był dwukrotnie wyższy u mężczyzn.

Wiemy, że estrogeny (żeńskie hormony płciowe) zabezpieczają kobiety przed chorobami układu krążenia. Panowie częściej zapadają na miażdżycę, mają nadciśnienie i podniesiony poziom cholesterolu. Jednak gdy poziom estrogenów u kobiet po menopauzie spada, to kobiece serce przestaje być chronione i jest narażone na choroby w równym stopniu, jak męskie.

Miesięczna huśtawka hormonalna u kobiet zwiększa ryzyko depresji, ale to u młodych mężczyzn znacznie częściej diagnozowana jest schizofrenia.

Stan zdrowia bywa różny w populacji każdej płci, gdyż zależy jeszcze od innych dodatkowych czynników, nie tylko X czy Y. Ludzkie DNA to 23 pary chromosomów. W nich zapisanych jest ok. trzech MILIARDÓW znaków informacyjnych, które determinują rozwój organizm. U każdego z nas pojawiają się, znikają, a czasami pozostają mniejsze lub większe aberracje. Nie oznacza to, że świadomość zagrożenia ma wywoływać złe samopoczucie. Wręcz przeciwnie, nawet mając rozmaite problemy zdrowotne, powinniśmy czuć się bardziej zdrowi niż jesteśmy. Dotyczy to zwłaszcza hipochondrycznie nastawionych właścicieli chromosomu Y.

Z drugiej strony warto mieć świadomość, że umieralność mężczyzn jest wyższa. Wg GUS (I półrocze 2021 r.), wśród najmłodszych w wieku do czterech lat dysproporcje w wielkości współczynników zgonów są jeszcze niewielkie (89 zgonów chłopców i 63 zgony dziewczynek na 100 tysięcy ludzi danej płci), ale w grupie 20–44-latków stają się trzykrotnie wyższe dla mężczyzn. Ostatecznie w Polsce kobiety żyją dłużej niż mężczyźni średnio o 8 i pół roku. Różnica ta należy do największych w Europie.

 

WNIOSEK z tej pobieżnej analizy jest taki, że nie należy się dziwić, gdy synkowie, będący w grupie podwyższonego ryzyka, chorują częściej.

Możemy odwrócić niekorzystne trendy, jeśli nawyki prozdrowotne i profilaktyka zostaną wdrożone od najmłodszych lat i będą kontynuowane do późnej starości.

Należy pamiętać, że jabłko pada niedaleko od jabłoni, a dzieci są szczególnie narażone na te problemy ze zdrowiem, które występują u ich rodziców.

O mnie

Marek Pleskot

Jestem pediatrą od ponad 30 lat. Przez 14 lat uczyłem studentów i specjalizujących się lekarzy w Warszawskiej Akademii Medycznej, od 22 lat prowadzę gabinet pediatryczny w Podkowie Leśnej. Wiem o co pytają rodzice i wiem czego zwykle nie zdążą wytłumaczyć inni lekarze.

Popularne porady

UŻĄDLENIA *

Użądlenie dziecka, u którego stwierdzono

ANAFILAKSJA *

Nazwa brzmi ładnie,

© 2015 pediatraodpowiada.pl. Porady dla rodziców i opiekunów dzieci