Według najnowszych badań przeprowadzonych przez psychologów
, dzieci oglądające popularne bajki, jak Świnka Peppa, Psi patrol czy Toy Story, w ciągu godziny obserwowały przeciętnie dziewięć razy cierpienie wywołane bólem. Najczęściej był on wywołany poważnym urazem. Banalne bóle pojawiające się podczas przewracania czy stłuczenia kolana były znacznie rzadsze. Analiza bajek wykazała, że cierpienie z powodu bólu było widoczne znacznie częściej na twarzy chłopców niż dziewcząt.
Zdaniem autorów badania przerażające jest to, że w bajkach ból jest zwykle wynikiem przemocy. Największe zastrzeżenia i jednoczesne obawy badaczy wzbudził brak empatii dla cierpiącej postaci. Niemal połowa bohaterów pozostawała obojętna, widząc ból innych osób.
Empatię oceniono na podstawie tego, czy bohaterowie bajek okazywali zaniepokojenie, chcieli pomóc, udzielali wsparcia, czy też pozostawali obojętni na cierpienie. Autorzy zdefiniowali empatię jako zdolność współczucia dla cierpiącej osoby, niezależnie od chęci niesienia jej pomocy.
Psychologowie uważają, że demonstrowanie bólu w bajkach jest wskazane, ale konieczne jest też ukazywanie właściwych reakcji na ból innych. Tylko wtedy dzieci mogą wykształcić umiejętności odpowiedniego reagowania i rozmawiania na ten bolesny temat.
Autorzy badania uznali, że programy telewizyjne mogą pomóc dzieciom zrozumieć ból i cierpienie dzięki przedstawianiu problemu w różnych formach, ale przede wszystkim przez zobrazowanie większej empatii względem osób, które go odczuwają.
Specjaliści zalecają rodzicom ograniczanie czasu, który dzieci spędzają przed ekranem, do nie więcej niż dwóch godzin dziennie. Wiadomo, że w ostatnich miesiącach, w czasie pandemii, trudno było trzymać się tych wytycznych. Psychologowie podkreślają, że media odgrywają potężną rolę w edukacji dzieci, ale to rodzice kształtują wzorce zachowań. Proponują, aby wspólnie oglądać bajkę i dyskutować z dziećmi na temat tego, co obejrzały. Warto wyjaśniać im obserwowane sytuacje, jak również pytać, co one zrobiłyby na miejscu bohaterów.
Sposób, w jaki dzieci odbierają ból u innych wpływa na rozwój ich empatii. Ma trwałe konsekwencje nie tylko dla nich, lecz także dla społeczności. Nie jest tak, jak niektórym się wydaje, że to tylko bajki. Nierealistyczny sposób przedstawienia cierpienia uczy małe dzieci, że ból nie jest wart pomocy ani empatii ze strony innych.
Wiadomo, że obrazy filmowe z wczesnego dzieciństwa przenoszą się na postawy w życiu osób dorosłych. Rodzice zapewne pamiętają filmy, w których Kaczor Donald był wielokrotnie „przezabawnie” bity po głowie, a pies Pluto rozwałkowywany na placuszek. Teraz oglądają produkty filmowe, w których coraz więcej jest podrzynanych gardeł, czy też innych form przemocy i wulgaryzmów. Kiedyś słowa tzw. niecenzuralne zastępowane były dźwiękiem „pi”, a dzisiaj są wyraźnie słyszalne, aby nikomu do głowy nie przyszło, że ogląda film muzyczny. Dobry film ma być kasowy, czyli bawić, a nie męczyć empatią. Nam wolno wszystko, mamy wybór – nikt nie jest zmuszany do jego oglądania. Rodzice też nie chcą zmuszać dzieci do niczego, ale może warto maluchom tłumaczyć, że należy oglądać świat krytycznie i mieć własne zdanie.
Żródło: https://www.sciencedaily.com/releases/2020/12/201201203347.htm
